ABD İç Gelir Servisi (IRS), iş gücünde kapsamlı kesintiler yaptıktan sonra çalışanları yapay zeka (AI) ile değiştirmeyi planlıyor. TechRadar’da yayımlanan habere göre, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Temsilciler Meclisi Ödenek Komitesi’nde yapılan bir bütçe görüşmesinde bu planı tartıştı. Raporlar, IRS’nin ikinci Trump yönetimi döneminde vergi denetçilerinin yaklaşık üçte birini kaybettiğini doğruluyor; bu kesintiler, Elon Musk’ın Hükümet Verimliliği Departmanı (DOGE) tarafından işten çıkarmalar ve “ertelenmiş istifalar” yoluyla gerçekleştirildi. Bessent, önerilen ek kesintilerin ve işten çıkarmaların, “mevcut yapay zeka patlaması” sayesinde IRS’nin vergi toplama yeteneklerini etkilemeyeceğini savundu, ancak teknolojinin tam olarak nasıl kullanılacağına dair detay vermedi.
İşten Çıkarmaların Kapsamı
IRS, Trump yönetiminin federal hükümeti küçültme hedefleri doğrultusunda önemli bir personel kaybı yaşadı. Hazine Müfettişliği’nin (TIGTA) yakın tarihli bir raporuna göre, Ocak-Mart 2025 arasında, IRS’nin iş gücünün yaklaşık %11’i, yani 11.000’den fazla çalışan işten çıkarıldı veya ertelenmiş istifa planlarını kabul etti. Denetçilerin %31’i (yaklaşık 3.600 kişi) ve vergi tahsilatından sorumlu gelir memurlarının %18’i bu kesintilerden etkilendi. Hazine’nin bütçe önerisi, 40.000 ek işin kaldırılmasını içeriyor, bu da IRS’nin mevcut 100.000 kişilik iş gücünün %40’ına kadar küçülmesine yol açabilir.
Bessent, deneyimsiz tahsilat memurlarının işe alınmasının tarihsel olarak daha fazla tahsilatla sonuçlanmadığını belirterek, işten çıkarılan çalışanların yeni insanlarla değiştirilmesinin verimli olmayacağını vurguladı. Bunun yerine, IRS’nin yapay zeka çözümlerine yöneleceği ve BT bütçesindeki kesintilerin, mevcut BT altyapısını modernize etme ve yeniden yapılandırma fırsatı yaratacağı ifade edildi.
Yapay Zekanın IRS’deki Rolü
IRS, halihazırda yapay zekayı operasyonel verimlilik, uyumluluk, dolandırıcılık tespiti ve vergi mükellefi hizmetleri gibi iş fonksiyonlarında kullanıyor. Ancak, Bessent’in yorumları, yapay zekanın vergi tahsilatını artırmak için daha geniş bir şekilde uygulanacağını öne sürüyor, ancak spesifik kullanım senaryoları açıklanmadı. Örneğin, yapay zeka, vergi beyannamelerinin otomatik taranması, veri çıkarımı ve denetimlerin otomatik tetiklenmesi gibi görevlerde kullanılabilir; bu, zaten muhasebe platformlarında kullanılan optik karakter tanıma ve yapay zeka teknolojilerine benzer bir yaklaşım.
Potansiyel Etkiler ve Endişeler
IRS’deki kitlesel işten çıkarmalar, özellikle vergi sezonu sırasında, ciddi sonuçlar doğurabilir:
- Vergi İadelerinde Gecikmeler: Uzmanlar, iş gücü eksikliğinin vergi iadelerinin işlenmesinde gecikmelere yol açabileceğini belirtiyor. Moss Adams’tan Clay Hodges, personel azlığının iade işlemlerini yavaşlatabileceğini ve biriken beyannamelerin IRS’nin kapasitesini zorlayabileceğini ifade etti.
- Denetim Kapasitesinde Azalma: Denetçilerin %31’inin kaybı, IRS’nin vergi kaçakçılığını tespit etme ve uygulama yeteneğini zayıflatabilir. Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu’na göre, IRS’nin denetim harcamaları her 1 dolar için 5 ila 12 dolar gelir getiriyor, bu da kesintilerin uzun vadeli gelir kaybına yol açabileceğini gösteriyor.
- Mükellef Hizmetlerinde Bozulma: Vergi mükelleflerinin destek taleplerine yanıt süreleri uzayabilir, bu da özellikle iadelerine güvenen çalışan aileleri olumsuz etkileyebilir. House Demokratları, bu kesintilerin IRS’nin hizmet kapasitesini baltalayabileceği konusunda uyarıda bulundu.
Bessent, yapay zekanın bu kayıpları telafi edeceğini savunsa da, teknolojinin tam olarak nasıl uygulanacağına dair belirsizlik, eleştirilere yol açtı. X’te, bazı kullanıcılar, yapay zekanın denetim süreçlerini otomatikleştirebileceğini ve personel ihtiyacını azaltabileceğini belirtirken, diğerleri, hükümetin yapay zeka yatırımlarının henüz beklenen getirileri sağlamadığını öne sürdü. Örneğin, IBM’nin bir çalışması, CEO’ların yalnızca %25’inin yapay zeka girişimlerinden beklenen getirileri elde ettiğini buldu.
Daha Geniş Bağlam
IRS’nin yapay zeka planı, federal hükümetin DOGE liderliğinde maliyet düşürme çabalarının bir parçası. DOGE, IBM, Deloitte ve Gartner gibi firmalarla hükümet sözleşmelerini iptal etti ve Musk, IRS’yi en az %40 küçültmeyi hedefliyor. Ayrıca, Musk’ın Şubat 2025’te devlet sözleşmelerini analiz etmek için bir yapay zeka sohbet botu geliştirdiği ve DOGE’nin devlet dairelerine yapay zeka ajanları yerleştirmeye başladığı bildirildi. Ancak, Musk’ın DOGE’nin EPA gibi kurumlarda çalışanların iç iletişimlerini izlemek için yapay zeka kullandığına dair suçlamalar, gizlilik ve etik tartışmalarını körükledi.
Bu eğilim, özel sektörde de yankı buluyor. UPS, Klarna ve Duolingo gibi şirketler, müşteri hizmetleri, çeviri ve veri analizi gibi görevlerde çalışanları yapay zeka ile değiştirdi. Ancak, Birleşik Krallık’ta yapılan bir araştırma, yapay zeka ile çalışan değiştiren şirketlerin %55’inin bu kararlarından pişman olduğunu ve üretkenlikte beklenen artış yerine kafa karışıklığı ve istifalarla karşılaştığını gösterdi.
Sonuç
IRS’nin, kitlesel işten çıkarmaların ardından yapay zekaya yönelmesi, vergi tahsilatını sürdürmek için cesur ama tartışmalı bir hamle. Hazine Bakanı Bessent, yapay zekanın iş gücü eksikliklerini telafi edeceğini ve tahsilatın güçlü kalacağını savunsa da, teknolojinin uygulanmasına dair belirsizlik ve potansiyel hizmet kesintileri endişe yaratıyor. Uzmanlar, vergi iadelerinde gecikmeler ve denetim kapasitesinde azalma konusunda uyarıyor; bu, Amerikan vergi mükellefleri için özellikle vergi sezonu sırasında zorluklar yaratabilir. Yapay zekanın IRS’deki rolü geliştikçe, bu strateji, kamu sektöründe otomasyonun geleceği için bir test alanı olabilir, ancak başarı, dikkatli uygulama ve modernizasyona bağlı.
Kaynak: TechRadar (2025).
